Doktoratura

DR.VIOLETA ZATRIQI

I – HYRJA

Kontraktura e Dupuytren-it është ndryshim nodular fibroproliferativ i fascies palmare të pëllëmbës, 

çrregullim i trashëguar autonom dominant, prej të cilit më së shpeshti sëmuren meshkujt mbi moshën 

60 vjeçare, para së gjithash popullata skandinave, irlandeze dhe banorët e Evropës Lindore.

Ky çrregullim progresiv fibroproliferativ përfundon me inde në formë të noduleve dhe çon në 

ndryshime irevezibile permanente, duke e shkurtuar fascien palmare, e cila shkakton kontrakturë të 

gishtërinjve të përfshirë.

Iskemia lokale mikroqarkullatore në pëllëmbë, si dhe faktorët specifikë të fibrociteve dhe 

derivateve të trombociteve, ndikojnë në rritjen e shpeshtësisë së miofibroblasteve dhe ndryshimin e 

strukturës kolagjene të indin të përfshirë.

Përshkrimin e parë të sëmundjes e bëri Felix Plater-i (1536-1614), i cili e përshkroi rastin e 

lëndimit trakcional të gishtit të pëllëmbës te një gurgdhendës, me pasojë kontrakturën fleksore të 

fiksuar. Përshkrimin e sëmundjes me propozimin për trajtim e ka dhënë në vitin 1808 Henry Cline 

(1750-1826). Ky i pari e ka vërejtur trashjen e tetivave. Po ashtu, ai ka treguar për çështjen e 

afërsisë së nervave digitalë dhe arterieve, për ç’arsye kërkohet precizitet i madh në punën 

operatore.

Sir Ashley Cooper (1768-1841) në librin “A Treatise on Dislocation and Fracture of the Joints” në 

vitin 1822, vëren se inflamacioni kronik i aponeurozës palmare çon deri te kontraktura e 

gishtërinjëve dhe se trauma e përsëritur mund të jetë shkaktare e inflamacionit, ai në terapi e 

propozon fascietominë perkutane.

Baroni Gulliaume Dupuytren (1777-1835) ishte njëri nga kirurgët më të mëdhenj i të gjitha kohërave. 

Gjatë vitit 1834 publikoi punimin, në të cilin i përshkroi dy të sëmurë me fibrozë palmare. Në këtë 

punim ai ka përsëritur shumë shënime të paraardhësve të tij, duke përfshirë edhe teorinë e 

Cooper-it, që kontraktura ndodhë për shkak të ngarkesës apo traumës.

Edhe përkundër faktit se në artikull nuk është gjetur ndonjë risi, emri i Dupuytren-it në rrethet 

mjekësore shumë shpejt u lidh me këtë sëmundje. Duhet pranuar se punimi i Dupuytren-it ishte me 

shumë detaje dhe më i thuktë se të tjerët, dhe se në të përveç anatomisë patologjike, janë 

përshkruar: tabloja klinike, rrjedha e procedurës operative dhe postoperative, rezultatet e 

shërimit dhe përcjellja e gjatë e sëmundjes.

1. 1  ETIOLOGJIA DHE INCIDENCA

 

Me kontrakturë të Dupuytren-it më së shumti janë të atakuar skandinavët, irlandezët dhe 

skotlandezët, si dhe kanadezët dhe  islandezët, ndërsa kjo sëmundje  shumë më rrallë paraqitet te 

popullata në mesdhe, te zezakët dhe aziatikët. Hulumtimet e fundit  kanë

dëshmuar se mund të lajmërohet edhe te kinezët dhe japonezët.

 

 

Sot dihet se incidenca e sëmundjes së Dupuytren-it është më e shpeshtë tek epileptikët, diabetikët, 

alkoolistët dhe te të sëmurët të cilët qëndrojnë gjatë në pozitën shtrirë.

Incidenca e lartë e kontrakturës së Dupuytren-it te të sëmurët me epilepsi, mund të jetë shkaktuar 

nga përdorimi i zgjatur i barbiturateve. Ndonjëherë te këta të sëmurë zhvillohet kontraktura 

progresive qysh në fëmijëri, për shkak të marrjes së vazhduar të sedativëve, të cilët përmbajnë 

acidin barbiturik. Procesi patologjik zakonisht  ndërpritet  me ndërprerjen e marrjes së 

preparatit. Lidhshmërinë e rritjes së incidencës së kontrakturës së Dupuytren-it tek epileptikët, 

për shkak të trajtimit me antikonvulzivë, dhe incidencës së rritur të sëmundjes tek alkoolistët, e 

kanë bërë shumë shkencëtarë, të cilët mendojnë se çrregullimet e funksionit të mëlçisë mund ta kenë 

shkaktuar këtë sëmundje. Incidenca e kontrakturës së Dupuytren-it tek epileptikët është 34 % 

(8-57%), ndërkaq sëmundja më

së shpeshti shfaqet në të dy format dhe është agresive.1,2,3

Ekzistojnë dy teori për shkaktimin e sëmundjes: Stuhler (1977) beson se kontraktura e Dupuytren-it 

është më shumë e shprehur tek epilepsia idiopatike sesa tek ajo traumatike, e që sipas të gjitha 

gjasave është e lidhur me trashëgiminë. Frocher dhe Hoffman (1983) besojnë se phenobarbitoni është 

shkaktar i kontrakturës së Dupuytren-it. Ata kanë gjetur se shkalla e sëmundjes ndryshon 

proporcionalisht me dozën e barit.4,5

Lidhshmërinë e alkoolizmit dhe sëmundjes së kontrakturës së Dupuytren-it e kanë hulumtuar shumë 

autorë, të cilët kanë ardhur në përfundim se incidenca e sëmundshmërisë është 39% (8.6-78%), 

ndërkaq incidenca më e lartë është tek alkoolistët me cirozë të mëlçisë.6,7,8

Prevalencën e rritur të sëmundjes së Dupuytren-it tek alkoolistët kronikë Burge dhe bp. e kanë 

gjetur në lidhjen në mes të pirjes së duhanit dhe paraqitjes  së kontrakturës  së Dupuytren-it te 

këta të ekzaminuar. Duke u mbështetur mbi faktin se të gjithë alkoolistët janë duhanpirës të 

pasionuar dhe se nuk është gjetur ndonjë lidhje me sinjifikancë statistikore ndërmjet disfunksionit 

të mëlçisë dhe kontrakturës së Dupuytren-it, ata besojnë se duhan-pirja mund të jetë faktor që 

kontribon në paraqitjen e sëmundjes, posaçërisht kur dihet se qarkullimi mikrovaskular është i 

reduktuar për 29% pas pirjes së

dy cigareve.6,9,10

McFarlane ka gjetur se incidenca e sëmundjes te të sëmurët me diabetes mellitus është 8%, ndërkaq 

Noble (1984) ka gjetur një incidencë prej 42%. Nardoni (1981) tregon se 93% nga 368 të sëmurë me 

kontrakturë të Dupuytren-it kanë testin abdormal të tolerancës së glukozës. Janë dy faktorë që 

ndikojnë pozitivisht në incidencën e kësaj sëmundjeje te diabetikët: mosha dhe koha e zgjatjes së 

sëmundjes.11,12,13,14

Është e njohur se artriti reumatik është më i shpeshtë te femrat, ndërsa kontraktura e Dupuytren-it 

është 9 deri 10 herë më e shpeshtë te meshkujt. Sikur të kishte ekzistuar lidhshmëria ndërmjet 

artritit reumatik dhe kontrakturës së Dupuytren-it, atëherë do të duhej që kontraktura e 

Dupuytren-it të lajmërohet më shpesh te femrat, gjë që nuk është vërtetuar.

Nodujt palmarë të Dupuytren-it duhet dalluar prej nyjeve reumatizmale, tetivave fleksore në 

pëllëmbë dhe nyjeve sekondare reaktive të cilat i përshkroi Flatt-i. Nyjet reumatizmale mund të 

lidhen me fenomenin “trigger finger”, të përcjella ndonjëherë me kufizime të fleksionit aktiv. Me 

palpimin e pëllëmbës ndërmjet hullisë palmare distale dhe të mesme, të pjesës së falangës 

proksimale, mund të përcaktohet se nyjet shtrihen në pëllëmbë apo

 ndarjen e gishtit fleksor. Në të vërtetë, nyjet e Dupuytren-it lajmërohen më së shpeshti në 

vendin ku fascia normalisht është e ngjitur për lëkurë, do të thotë distalisht prej nyjës MCP dhe 

proksimalisht prej nyjeve PIP. Përveç kësaj, incidenca e paraqitjes së sëmundjes së Dupuytren-it te 

të sëmurët me artrit reumatizmal është më pak e rëndësishme statistikisht sesa në popullatën e 

zakonshme. Për këtë arsye konsiderohet se prezenca e “trigger finger”-it mund të jetë vetëm 

rastësisht e shoqëruar me nyjet palmare te kontraktura e Dupuytren-it dhe pa artrit reumatizmal.

Megjithatë, sëmundja e Dupuytren-it mund të vërehet te të sëmurët me sëmundje reumatizmale dhe 

atëherë është e fshehur me deformitete reumatizmale, posaçërisht me deformitet reumatizmal të 

pëllëmbës me deviacion fleksor dhe ulnar në nyjet e MCP. Ndonjëherë, pas rikonstruimit të 

deformiteteve reumatizmale të pëllëmbës p.sh. tek aloartroplastika e nyjës MCP, mund të vërtetohet 

se mbetet fleksioni rezidual i gishtërinjve, si pasojë e shiritit palmar.

Deformitetet e pëllëmbës te pacientët, të cilët janë të sëmurë nga artriti reumatizmal, mund të 

jenë me shumë apo më pak të shprehura. Më së shpeshti fjala është për subluksacion ulnaro-palmar të 

nyjës MCP, i cili mund të jetë i përcjellë me deformitetin e nyjës PIP të tipit “qafa e mjellmës”. 

Kur tabloja klinike është e qartë dhe me analiza laboratorike të kompletuara, atëherë ndryshimet e 

cekura më parë me siguri mund të konsiderohen si pasojë e artritit reumatizmal. Mirëpo, kur nuk 

kemi “qafë të mjellmës” dhe deformitete të tjera të nyjeve PIP dhe DIP, e te pacienti vërehen 

shiritat e trashur palmarë,  vështirë  se  mund  të  thuhet  që  kemi  të  bëjmë  me  artritin  

reumatizmal  apo

“vetëm” me kontrakturën e Dupuytren-it.15,16

 

BETIMI I HIPOKRATIT

Betohem për emër të Apollos mjekut, të Asklepiusit dhe Higjeas e Panaceas, e për emër të të gjitha perëndive dhe perëndeshave, që do të jenë dëshmitarë të mij, se do ta përmbush sipas aftësive dhe gjykimit tim, këtë betim dhe detyrim; Se do ta trajtoj atë që më mësoi Artin e mjekësisë, si të jetë prindi im, dhe do të kaloj jetën time me të, dhe do ta ndihmoj në pastë nevojë; pasardhësit e tij do të jenë për mua vëllezër dhe atyre do t’ua mësoj Artin e mjekësisë, nëse do ta duan këtë gjë, pa pagesë dhe pa shpërblim; Se do ta ofroj diturinë që kam mbi Artin e mjekësisë si mësues dhe edukator i rregullt e përmes të gjitha mënyrave të tjera të të mësuarit, për bijtë e mij, për bijtë e mësuesve të mij, si edhe për nxënësit që pranohen me marrëveshje dhe nën betim sipas Ligjit të mjekësisë; por askujt tjetër ... Read more ...

hipokratit